NÜKLEER GÜÇ SANTRALLERİNDE KULLANILAN TEÇHİZATIN KALİTE STANDARTLARI VE LİSTESİ CEP RAPOR

Prof. Dr. Haluk Utku
Hacettepe Üniversitesi
Nükleer Bilimler Enstitüsü

Ekim 2009

GİRİŞ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı nükleer santral yatırımının kamu-özel sektör ortaklığı ile aşılacağını açıklayarak, 2006 yılı itibari ile çalışmalarını başlatmıştır. Takip eden süreçte, 5710 sayılı Nükle­er Güç San­tral­le­rinin Kurul­ma­sı ve İş­letil­me­si ile Enerji Satı­şı­na İliş­kin Ka­nunun 21 Kasım 2007 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle, özel sektörün elektrik enerjisi üretmesi amaçlı nükleer güç santrali kurmasına ilişkin yarışma başlatıldı. Son tekliflerin açıldığı 24 Eylül 2008 tarihi itibari ile yarışmaya Rus-Türk firmaları ortaklığında bir teklif sunulmuş olup, Ekim 2009 itibari ile son karar henüz verilmemiştir.

Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca ilan edilen, nükleer santral kurup işletecek şirketlerin karşılaması gereken ölçütlerin yedinci maddesi, kurulacak güç santralinde yerli katkı payına yönelik plan ve program önerilmesi şartını getirmiştir. Plan ve programda en az %60 yerli katkı payına ulaşılacak süreç gösterilmesi gerekliliği belirtilmekte ve ilan edilen ölçütle, gelecekte yerli nükleer reaktör ve yakıt teknolojisine sahip olunmasında özel sektör yatırımcılarının ön alması amaçlandığı belirtilmektedir. Nükleer santralin devreye alınması ile de 5710 sayılı kanunun beşinci madde, altıncı fıkrasındaki “Santralı kuran şirket, yıllık gelirinin yüzde birini araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ayırmak zorundadır” hükmü kapsamında alt kontratlarla güncel teknolojilerin adapte edildiği sistem ve teçhizat üretimi de gündeme gelecektir.

Bu aşamada, ülkemizde planlanan nükleer güç santrallerinin kurulmaları ve devamında işletimlerini destekleyebilecek mevcut yerli katkı potansiyelinin belirlenmesi, ihtiyaç duyulan alanlarda da ulusal nükleer sistem ve malzeme imalatı endüstrisinin altyapısının oluşturulması gerekliliği doğmaktadır. Nükleer santral sistemleri ve teçhizatı üretimi yapabilecek ulusal sanayi, henüz nükleer santralın inşası aşamasında yapılanmalıdır ki santral işletmeye alındığında acil ihtiyaç gereksinimlerini de karşılayabilsin. Bir nükleer santralin enerji üretimindeki duraksamalarının süresini en aza indirebilmesi, 40-60 yıllık işletim ömrü boyunca ön-ödemeli harcamaların, toplam maliyetin %80’ni kapsamasına neden olur. 2009 yılı itibari ile Kanada ve ABD’de 1000 MW elektrik gücünde bir nükleer santral üretimini ne zaman durdursa, günlüğü yaklaşık 4 milyon ABD dolarına mal olmaktadır. Bu nedenle nükleer sistemler ve  bileşenlerinden kaynaklanan bir arızanın ciddi maliyetlere yol açmaması, üretim hatalarının en az olasılığa indirgenebilmesi ile, yani, santralde kullanılacak parçaların yüksek standart ve kalitede üretilmeleri ile mümkündür.

NÜKLEER SİSTEM VE MALZEMELERİ ÜRETİMİNDE KURALLAR VE STANDARTLAR
Nükleer santrallere sistem, teçhizat ve malzeme üretimi yapan firmaların “Tedarikçi” listesine alınabilmeleri, işin ehli bir firma olduklarını kanıtlayan bazı ön koşulllara sahip olmalarına ve ürettikleri her bir tip bileşenin belirli çalışma şartlarına uygun üretildiğini kanıtlayacak testlerden geçirebilmelerine bağlıdır. Bir firmanın ürettiği teçhizat veya malzemede aranan kalite standartı, nükleer santralin hangi bölgesinde kullanılacağına bağlı olarak farklılıklar gösterir. Bu nedenle, kalite yeterliliği açısından tüm nükleer santrali, her biri kendi içerisinde benzer seviyelerde güvenlik standartlarına sahip bileşenler içeren, dört farklı bölgeye ayıracağız. Şekil 1, bu bölgeleri resimlememize olanak sağlar. Şekil gösterim olarak bir Basınçlı Su Reaktörünü temsil ediyor olsa da, kalite standartları açısından tarifimiz genel olacaktır.

Şekil 1. Bir Basınçlı Su Reaktörünün (BSR) genel şeması. Kaynar Sulu Reaktörlerde buhar üretimi (BÜ) reaktör basınç kabı içerisindedir.

Nükleer santralin kurulumunda kullanılacak teçhizat arasında kalite yeterliliği en yüksek düzeylerde olması gerekenler, birinci ve ikinci bölgelerde yer alacak olanlardır. Üçüncü ve dördüncü bölgelerde kalite yeterliliği diğer bir çok endüstri kollarındaki standartlarla benzer niteliktedir.

Birinci bölge, basınç kabı ile içindeki reaktör kalbini, kontrol sistemleri sınıfında yer alan reaktör kontrol çubuklarını ve kontrolle ilgili diğer mekanik, elektromekanik ve ölçüm aygıtlarını kapsar.

İkinci bölge, reaktör kalbi soğutma sistemi, güvenlik binası (veya güvenlik kabı) ve bu bina içerisindeki tüm sistem ve araç-gereçleri içine alır. Dolayısı ile söz konusu reaktör tipi ne olursa olsun Şekil 1’de güvenlik binası içerisinde yer alan, birinci bölgeye dahil ettiklerimiz dışındaki her şey ikinci bölgeye dahildir. Acil ısı çekiş sistemi ile santral kontrol odası, merkez elektrik ve elektronik devre panel ve kurulumlarının bulunduğu bina da ikinci bölge kapsamındadır.

Üçüncü bölge, türbin ve elektrik üreteci (jeneratör) binasını, acil durum dizel üreteci güç binasını, şebeke için ve reaktörün kendi ihtiyacı için transformatör binasını içine alır. Bu bölge nükleer olmayan güç santrallerinde de mevcuttur.

Dördüncü bölge, su arıtma ve havalandırma sistemlerinin bulunduğu bina, acil besleme suyu binası, atık hava bacası, soğutma kuleleri, soğutma suyu reaktöre gidiş ve dönüş hatları destek yapıları, tamir-bakım, konferans ve sosyal tesis binaları gibi salt nükleer santrale özgü olmayan diğer endüstrilerde de mevcut yardımcı sistemlerdir.

Nükleer teknoloji alanında en çok kullanılan yönetmelik ABD Nükleer Düzenleme Komitesinin yayınladığı “Title 10 of the Code of Federal Regulations” kısaca CFR-10’dir. CFR-10’un 50. Kısım Ek B’si (10CFR50 Appendix B) nükleer güç santralleri ile alakalı yönetmelikleri içerir. 20. Kısmında radyasyon ve radyasyona maruz kalma ile ilgili gereklilikler yazılıdır. En son yayınlanan ANSI/ASME NQA-1 2008 ve 2009, nükleer tesis uygulamalarında kalite teminatını detaylandırılır. Günümüzde bir çok ülkede nükleer santralin kurulması aşamasında esas alınan ve uyulması zorunlu olan yazılı kurallar ve standartlar aşağıda verilmiştir:

ASME III. Kısım, 1,2 ve 3 sınıflarındaki nükleer sistemler
ANSI B31 basınçlı borular
IEEE, Elektrik sistemleri kuralları
Ulusal veya uluslararası genel bina kuralları
Yangından korunma ile ilgili uygulanan kurallar
ASME IX. Kısım Kaynak ve Lehimlemede yeterlilik göstergeleri
ASME Kısım NF Destekler
ISO 9000 ve 10000 serisi Kalite Yeterlilik Teminatları

Daha çok CANDU tipi nükleer santraller için kullanılan:
CSA N285 nükleer bileşenler standartları
CSA B51 basınç kabı ve basınçlı boruları standartları
CSA C22.1, 2 ve 3 Elektrik sistemleri kuralları
CSA Z-299 Kalite Yeterlilik Teminatları

Yukarıdakiler içerisinde ASME III. Kısım, önem ve gereklilik bakımından nükleer sistemlerin belirleyici kurallarını verir ve uygulanan diğer kural ve standartlara atıf yapar. Bu çerçevede:

ASME III. Kısım, Sınıf 1, Nükleer santralin yukarıda ayırdığımız birinci bölgesindeki tüm araç-gereçlere uygulanan standartlardır. CANDU tipi reaktörlerde ayrıca bileşenlerin fabrikasyonu ile ilgili CSA N285 kuralları da uygulanır. Kullanılan malzemeler, tasarım, üretim, muayene ve teftişler, testler, montaj (kurulum), nükleer güç santrali bileşenlerinin ve destek donanımlarının çalışma şartlarında arızalanmaması ile ilgili tüm kalite teminatı prosedürleri bu bölgede yerine getirilir. Güvenlik testlerinde pompaların, vanaların, metal basınç kabının, boruların, ilgili sistemlerin, basınç kabı içerisindeki reaktör kalbinin konumlanmasına, sabitlenmesine yarayan destek yapının, nükleer güç sistemlerinin beraberce bir bütünlük içerisinde güvenli bir biçimde fonksiyonlarını yerine getirebilmesi amaçlanır. Isıl gerilimler ve ısı değişimlerinden kaynaklanan stres kalite teminatında hesaba alınır. İlave olarak, yüksek seviyeli radyoaktif atıkların tutulduğu yerler ve gerektiğinde taşınmaları ile ilgili gerekli şartlar ASME III. Kısım, 1. Sınıfta belirtilen çerçevede yerine getirilir. Tahribatsız ve tahribatlı analizler uygulanır.

ASME III. Kısım, Sınıf 2, Nükleer santralin ikinci bölgesindeki tüm araç-gereçlere uygulanır. Bu bölgede yerine göre ASME III. Kısım, 3. Sınıf standartları ve CSA B51 standartları da geçerlidir. İlave olarak, kullanılacak aksamlarda bileşen malzemelerin tespiti, kalıp malzemelerin kontrolü, fabrikasyon prosedürlerinin incelenmesi, malzeme test prosedürlerinin belirlenmesi, test düzeneklerinin geliştirilmesi ve çalışma şartlarında testler, ISO 9001 veya CSA Z-299.2 kalite teminatının uygulanması da bu bölgede yapılır. Örneğin reaktör güvenlik binasından içeri ve dışarı geçen borular için kullanılan tüpler, borular ve vanalarda kullanılan mazlemelerin tespitinin yapılması gerekir. Bu tip ürünler en azından ulusal bazda ilgili resmi otoritelerce kayıt altına alınmış ürünler olmalıdır.

ASME III. Kısım, Sınıf 3, Nükleer santralin üçüncü  bölgesindeki tüm araç-gereçlere uygulanır. Boru bağlantıları da bu kategoride olup ilgili ISO ve CSA Z-299.3 kalite teminatları bağlantılar için uygulanır.

ASME III. Kısım, Sınıf 4, Nükleer santralin dördüncü bölgesindeki tüm araç-gereçlere uygulanır. Binalar, yangın sistemleri ile ilgili genel kurallar, ISO ve CSA kalite teminatları burada geçerlidir.

Deneyimler, ABD ve Kanada’da bir nükleer santrale yönelik üretim yapmayı planlayan ve zaten belirli düzeyde kalite standartları gerektiren bir endüstri koluna hizmet veren bir firmanın, nükleer güç santralinin üç ve dördüncü bölgelerine yönelik üretimi için kendisini 4 ay gibi bir sürede hazır hale getirebildiğini göstermektedir. Böyle bir firma ikinci bölgeye uygun bir üretim yapmayı planlıyor ise en az 6 ay ile bir yıl arasında bir sürece ihtiyaç duyacaktır. Birinci bölgeye yönelik satış için gereken yetkinliğe ulaşması ise 18 aydan fazla almaktadır. Nükleer sanayii zorunlu standartların bir sonucu zahmetli, buna karşın getirisi yüksek bir iş koludur. Bu alanda üretim yapan bir firma gerek ulusal gerekse tekrar genişleme eğilimine giren uluslararası nükleer pazarda kendisine yer edinme şansı da yakalayacaktır.

ZAMANLAMA AÇISINDAN NÜKLEER ENERJİ YAN SANAYİSİ YATIRIMLARI
Bilindiği üzere 1980’li yıllardan itibaren nükleer güç santrali inşası ve işletime alınması süreci duraklama devresine girdi. Bu durumun kaçınılmaz bir sonucu olarak, nükleer teknoloji alt yapısı olan ülkelerin çoğunda birçok teçhizat üretimi durmuş, üretimden, montaja ve işletime kadar her alanda yetişmiş personel sayısı önemli miktarda azalmıştır. Bir örnek verecek olursak, ABD kaynakları, nükleer teknolojinin önemli bir gereksinimi olan yüksek kalitedeki malzemelere kaynak uygulanması alanında kalifiye personeli kaybetmemek ve teknolojiyi yitirmemek için, her sene en azından bir adet denizaltı inşa etmek gerekliliğini belirtmektedirler.

Buna karşın son iki-üç yıldır enerji ihtiyacı ve güvenliği gereksiniminin yeniden artması nedeni ile nükleer enerji teknolojisine yönelim hız kazanmaktadır. Mısır’dan Suudi Arabistan’a, Bangledeş’e ve Çin’e, ABD’den İtalya, Finlandiya, Romanya ve Rusya’ya kadar bir çok ülke, bir yandan uzun yıllardır çalışmakta olan nükleer güç santrellerinde teçhizatlarını yenileyerek, modernize ederek işletim ömürlerini arttırmakta, diğer yandan yeni nükleer güç santralleri inşasına yönelmektedirler. Rusya ve Çin, 2050 yıllarına kadar yaklaşık otuzar adet santral inşa etmeyi planlamaktadır. ABD’de nispeten daha az sayıda olmakla beraber benzer girişimler söz konusudur. İtalya, nükleer konuda Avrupa’nın enerji devi olma kararını almıştır.

Ancak yukarıda belirttiğimiz gibi, özellikle bir nükleer santralin birinci ve ikinci bölgelerine yönelik standartlarda teçhizat üretimi yapan firma sayısında gerek Avrupa Birliğinde gerekse ABD’de önemli oranda gerileme olmuştur. İşçilik yoğunluklu maliyet unsurununda etken olması nedeni ile bu firmaların tekrar üretime geçmelerinde sıkıntılar olacaktır. Bu aşamada Türkiye’nin hem yatırım-istihdam açısından hem de uluslararası pazar payı açısından kendine yeni bu iş kolunu irdelemesinde fayda olduğunu düşünmekteyiz.

Yatırım giderinin yanında öncelikli hesabın yapılması gereken, ilk üretimlerdeki maaliyetler olacaktır. Nükleer santrallerin birinci ve ikinci bölgelerine yönelik ilk defa üretime yönelecek bir firma, ilk sipariş için ürettiği malzeme ve teçhizatın önemli bir kısmını gerekli kaliteye uygunluk testlerinden geçirmekle yükümlü olacağını hesaba katmalıdır. Gerekli kalitenin tespit edildiğini varsayarak takip eden siparişlerde teste tabi olacak araç-gereçlerin adetleri de azalacaktır. Bununla beraber üretimin çeşidine göre ilgili testlerin maliyetleri önemli bir yekün tutacaktır. Bu noktada hükümetin, üretim maliyetini azaltacak, firmaların uluslararası rekabeti kaldırabilmesine imkan sağlayacak bir teşvik paketini de gündeme getirmesi gerekir. Kalite testlerinin gerçekleşmesi de ayrı bir iş kolu olarak göz önüne alınmalıdır.

SANTRAL KURULUMU SÜRECİNDE TEÇHİZAT ALIMLARI
Nükleer enerji teknolojisi geçmişi olan ülkelerde, yeni kurulacak nükleer güç santrali, eğer kurulu olanlardan farklı bir spesifikasyonda değilse, kurulma müsadesinin alınmasından yaklaşık 68 ay sonra şebekeye elektrik vermeye başlar. Bu sürenin, ilk betonun atılmasından itibaren nükleer yakıtın yüklenmesine kadar olanı 39 ayı, yakıt yüklenmesinden şebekeye elektrik üretmesine kadarı da 7 ayı kapsar. EK’deki Tablolar E1, E2, E3 ve E4 yeni kurulacak 1200-1500 MW elektrik gücünde bir nükleer santralin her bir ünitesi1için alımı yapılacak sistem, teçhizat, araç-gereçlerin listesini verir. Tablolar Türkiye’deki makine teçhizat ile elektrik donanımı üreticilerine, kurulacak bir nükleer santralin teçhizat gereksinimi açısından fikir verme amaçlıdır. Kontrat imzalandığında ilk yapılan, teslimatı uzun süre alan (yaklaşık 3 sene) reaktör binası içerisindeki basınç kabı ile içerisindeki donanım, BSR tipi reaktör ise buhar üreteci, türbin, jeneratör ve santral simülatörü siparişidir. Bu sistemlere kısaca değinelim.

Reaktör Basınç Kabı (RBK)
RBK’ler uranyum içeren yakıt çubuklarının (kalp), reaktörün gücünü ayarlama veya onu durdurma amaçlı kullanılan kontrol çubuklarının bulunduğu et kalınlığı 23-25 cm’yi bulan yüksek sıcaklık ve radyasyona dayanıklı alaşımdan yapılmış çelik kaplardır. Rusya dışında Toshiba, Ansaldo Camozzi, Doosan Heavy Industries (G. Kore), Equipos Nucleares S. A. (ENSA), Hitachi, Ishikawajima-Harima Heavy Industries (IHI), Japan Steel Works, Mitsubishi Heavy Industries firmaları RBK üretenler listesindedir. Ancak içlerinde Rusya dışında 800 MWe üzeri reaktörler için üretim kalıpları olanlar, Japan Steel Works (JSW) ve Mitsuibishi Heavy Industries (MHI), üretimlerinde ayni sahayı kullanırlar.

Buhar Üreteci/Nem Ayırıcı Isıtıcı
Buhar Üreteçleri 24 metre yükseklikte olabilirler. Üst kısmı 5,5 çapına, alt kısmı 4,3 m çapına ulaşabilir. 730 tonluk bir kütleye ulaşabilir. Malzemesi Inconel 690’dır. Nem ayırıcı ısıtıcıların kütleleri 440 tona çıkabilir, boyları 30,5 m ve çapları 4 m’ye varabilir. Her bir nükleer santral ünitesi çeşidine göre iki buhar üreteci veya iki ila dört nem ayırıcı ısıtıcı kullanır. Toshiba, Alstom, Ansaldo Camozzi, Doosan Heavy Industries, ENSA, Hitachi, IHI, JSW ve MHI üretici firmalardır.

Kontrol Çubukları Sürücüleri ve Yakıt Elemanları
Her bir reaktör için hassas hareketli 200 kadar kontrol çubuğu, 1000 kadar yakıt elemanı kullanılır. Rusya dışında General Electric (GE), Toshiba, Westinghouse, Hitachi ve MHI üreticilerdir.

Buhar Türbin Jenaratörü (BTJ) ve Yoğunlaştırıcı
1.540 MVA’ya kadar olanları kullanılabilir. Yüksek basınç türbini 550 tona, üç adete kadar olabilen alçak basınç rotorlarının her biri 250 ton civarında olabilir. BTJ yoğunlaştırıcısının kısımlarının her biri 660 ton ve boyutları 17,4x9,5x10,4 metre olabilmektedir. Her bir BTJ üç adete kadar yoğunlaştırıcıya bağlanabilmektedir. GE, Toshiba, Alstom, Ansaldo Camozzi (üretim aşamasında), Doosan Heavy Industries, Hitachi ve MHI üretici firmalardır.

Pompalar
Her bir reaktör için on adete kadar soğutucu pompa kullanılır. İki adete kadar da türbin-komutlu besleme suyu pompaları kullanılır. Her ünite en fazla dokuz adet güvenlik pompasına ihtiyaç duyabilir. Ayrıca farklı basma güçlerinde (400 BG’den büyük ve daha küçük) 115 adete kadar pompa da monte edilebilmektedir. Yeni bazı tasarımlar güvenlik pompalarına gereksinim duymazlar.

Vanalar
Her bir santral ünitesi için çapları 8 cm’den büyük 3000-6000 vanaya ve çapları 6,5 cm’den küçük 6000-12000 vanaya gereksinim duyulabilir. Toplamda 9000 ila 18000 vana bir ünite için gerekebilmektedir. Vanalarla ilgili daha ayrıntılı döküm Tablo E4’te listelenmiştir.

Klas 1E Şalt (Switchgear) ve Teçhizatı
Üç adete kadar voltaj şalt paneli, üç adete kadar dizel jeneratörü, dokuz adet 480V motor kontrol merkezi, dört adet 220V doğru akım kesintisiz güç kaynağı, üç adet 220V alternatif akım kesintisiz güç kaynağı.

Kontrol Teçhizatı
Elektrik-elektronik kontrolle ilgili olarak toplamı 2000-3500 kadar olan ölçüm cihazları, dijital kontrol sistemleri, ana kontrol panelleri, reaktör koruma panelleri ve bir adet santral simulatörü gerekir. Bu teçhizatla ilgili liste kısmen Tablo E2’de olmak üzere, E3’te verilmiştir.

EK

Teçhizat Çeşidi	Adet Aralığı	Bilgi
Pompa, Büyük	71-100	10 Beygir Gücünden yüksek güç ve/veya 5.500 kg’dan büyük kütleli olmak üzere her boyut, tip ve malzemede imal edilmiş
Pompa, Küçük	80-484	10 Beygir Gücünden küçük ve/veya 5.500 kg’dan küçük kütleli olmak üzere her boyut, tip ve malzemede imal edilmiş
Tanklar	49-150	Bina sampları da dahil olmak üzere 270 - 68.000 kg’lık her boyut, tip ve malzemede imal edilmiş
Eşanjörler	0-4	Paket Sistemliler (kompresör paketleri) hariç 9.525 - 113.400 kg’lık her boyut ve tipte
Buhar Üreteçleri	0-4
Reaktör (Basınç) Kabı	1-2
Kompresör/Vakum Pompaları	12-26	Çeşitli boyut ve tipte
Türbin/Jeneratör takımı	1-2
Ana Yoğunlaştırıcı	1-2
Fanlar	61-123	Çeşitli boyut ve tipte. 270-20.500 kg’lık
Damperler/Yük kaldırıcılar	730-1.170	Çeşitli boyut ve tipte
Vinç ve diğer Yük kaldırıcılar	25-50	Çeşitli boyut ve tipte
Dizel Jeneratörler	2-5	Yaklaşık 5 ve 10 MWe (e=elektrik) gücünde
Kontrol Odası Göstergeleri	1 takım
Reaktör Korunma ve Kontrol Sistemleri	1 takım
Güç Santrali Simülatörü	1 takım
Motor Kontrol Merkezi Devre Takımı	19-37
480 V Yük Merkezleri	7-13
220 VDA Kesintisiz Güç Kaynağı Sistemi	3-4
Şalt	1 takım
Kurulu Ekipman Modülleri	64-133	Mekanik teçhizatlar, pompalar, vanalar, enstrumanlar, kablolar, destekleri içeren fabrikasyon paketler

Tablo E1. Yeni kurulacak bir nükleer güç santrali ünitesine ihtyaç duyulacak ekipman listesi. Bu liste 1.200-1.500 MWe güç aralığındaki bir nükleer santral için olup, genel bir listedir.

Emtia	Toplam
Beton (m3)*	351.700
Kuvvetlendirilmiş Çelik ve gömülü parçaları (ton)	46.000
Yapısal Çelik, döşeme çeliği ve diğerleri (Ton)**	25.000
Büyük Borular>65 mm’den büyük, (m)**	79.250
Küçük Borular, (m)	131.065
Kablo Tepsileri (m)	67.050
Kablo Kanalları (m)	365.760
Güç Kablosu (m)	426720
Kontrol Kablosu (m)	1.646.000
Proses ve enstrümantasyon tüpleme (m)	225.550

Tablo E2. Yeni kurulacak bir nükleer santral ünitesinin toplu miktarlar listesi. Bu liste 1.200-1.500 MWe güç aralığındaki bir nükleer santral için olup, genel bir listedir (* Sahanın hazırlığında kullanılan dahil değil, ** fabrikasyon modüller dahil değildir).

CİHAZ TİPİ	En Az (Adet)	En Fazla (Adet)
Voltaj Elemanı	270	501
Titreşim Ölçümü	28	52
Sıcaklık Ölçümü	4	8
Sıcaklık Elemanı	431	800
Hız/Freakans Ölçümüı	3	5
Radyoaktivite Ölçümü	1	3
Radyoaktivite Elemanı	28	52
Basınç Ölçümü	228	423
Basınç Elemanı	13	23
Konum Tespiti Elemanı	43	79
Nötron Akısı Elemanı	171	317
Nem Ölçümü	11	20
Nem Elemanı	8	16
Seviye Ölçüm	123	228
Akış Ölçümü	145	269
Akış Elemanı	126	234
Diferansiyel Basınç	111	205
İletkenlik Ölçümü	9	17
İletkenlik Elemanı	22	42
Analiz	13	25
Analiz Elemanı	67	124
Toplam	1.852	3.440

Tablo E3. Yeni kurulacak bir nükleer güç santrali ünitesinin cihazlar listesi. Listedeki miktarlar özgün bir reaktör tipine mahsus değildir.

Vanalar		En Az (Adet)	En Çok (Adet)	Tip	Çalışma Biçimi
İngiliz Birimi (”)	Metrik Birim (mm)
½	15	158	294	Çeşitli	Çeşitli
1	25	3.952	7.340	Çeşitli	Çeşitli
1 ½	40	382	710	Çeşitli	Çeşitli
2	50	1.918	3.562	Çeşitli	Çeşitli
3	80	531	985	Çeşitli	Çeşitli
4	100	609	1.131	Çeşitli	Çeşitli
6	150	699	1.297	Çeşitli	Çeşitli
8	200	251	465	Çeşitli	Çeşitli
10	250	245	455	Çeşitli	Çeşitli
12	300	347	645	Çeşitli	Çeşitli
16	400	238	442	Çeşitli	Çeşitli
20	500	119	221	Çeşitli	Çeşitli
24	600	31	57	Çeşitli	Çeşitli
28	700	49	91	Kelebek	Elektrohidrolik
30	750	25	47		Hava
36	900	22	42	Çeşitli	Çeşitli
42		22	42
54		20	36
90		11	21
108		4	8
		9.633	17.891

Tablo E4. Yeni kurulacak bir nükleer güç santrali ünitesi vana ihtiyaç listesi. Listedeki miktarlar özgün bir reaktör tipine mahsus değildir. Kelebek, kapı, çek-vana, emniyet vanası, küre tiplerinde olabilirler. Çalışma biçimleri el, motor, hava, elektrohidrolik ve akışkan basıncı ile kendisi açılıp kapanabilendir.

1. 1.Nükleer güç santrali genelde birden fazla ünite içerir.